POWER Mag

ในวันที่โลกร้อนอย่างโหดร้าย มนุษย์เรายังมีนวัตกรรมที่เรียกว่า แอร์คอนดิชั่น แล้วเหล่าสัตว์ร่วมโลกเล่า มีวิธีเอาตัวรอดกันอย่างไร Power จะพาไปดูระบบปรับอากาศ​ที่น่าประทับใจของอาณาจักรสัตว์ แม้ว่าสัตว์ต่างๆ อาจไม่โชคดีมากพอที่จะมีบ้านที่มีเครื่องปรับอากาศ แต่พวกมันก็มีวิธีที่ชาญฉลาดในการทำให้ร่างกายเย็นสบายในวันที่อากาศร้อนเหลือเกิน Termite Mounds ไม่ต้องสงสัยเลยว่ากองปลวกหรือจอมปลวกที่เราคุ้นเคยกันดีนั้น เป็นโครงสร้างที่น่าประทับใจอย่างเหลือเชื่อ บางกองสูงเป็นเมตรจนยากที่จะเชื่อว่าพวกมันถูกสร้างขึ้นจากพื้นดินโดยแมลงตัวเล็กๆ อย่าง ‘ปลวก’ โดยไม่มีเครื่องจักรใดๆ มาช่วยทุ่นแรงเลยด้วยซ้ำ และสิ่งที่แยบยลยิ่งกว่านั้นเกี่ยวกับกองปลวกก็คือ ระบบปรับอากาศที่ซับซ้อน​ ภายในรังของมันจะสร้างช่องอากาศไว้เป็นจำนวนมาก​ ซึ่งเป็นการระบายอากาศตามธรรมชาติ​ เพราะอากาศร้อนจะมีมวลเบาและลอยสูงขึ้น​ ด้านล่างจะเป็นอากาศเย็นที่มีมวลหนาแน่นกว่า จึงทำให้ถึงแม้ภายนอกจะร้อนอบอ้าว แต่ด้านในของเนินก็ยังคงเย็นสบายอย่างน่าทึ่ง Beehives เราต่างก็รู้ว่า ‘ผึ้ง’ เก็บน้ำหวานจากดอกไม้ แต่มีคนไม่มากนักที่รู้ว่าพวกมันเก็บเกี่ยวน้ำได้เช่นเดียวกัน ยามเมื่อผึ้งเดินทางกลับรังมันจะพ่นละอองน้ำไปบนรังผึ้งทางปาก ผึ้งตัวอื่นๆ ที่กำลังปฏิบัติหน้าที่อยู่ใกล้ๆ ก็จะใช้ปีกพัดน้ำเพื่อทำให้รังผึ้งเย็นลง และผึ้งรังจะปฏิเสธที่จะกินน้ำหวานเมื่อต้องการน้ำมากขึ้น ซึ่งนั่นเป็นสัญญาณให้ผึ้งออกหาอาหารไปเก็บน้ำให้มากขึ้นนั่นเอง ทีมเวิร์กสุดๆ Beehives เราต่างก็รู้ว่า ‘ผึ้ง’ เก็บน้ำหวานจากดอกไม้ แต่มีคนไม่มากนักที่รู้ว่าพวกมันเก็บเกี่ยวน้ำได้เช่นเดียวกัน ยามเมื่อผึ้งเดินทางกลับรังมันจะพ่นละอองน้ำไปบนรังผึ้งทางปาก ผึ้งตัวอื่นๆ ที่กำลังปฏิบัติหน้าที่อยู่ใกล้ๆ ก็จะใช้ปีกพัดน้ำเพื่อทำให้รังผึ้งเย็นลง และผึ้งรังจะปฏิเสธที่จะกินน้ำหวานเมื่อต้องการน้ำมากขึ้น ซึ่งนั่นเป็นสัญญาณให้ผึ้งออกหาอาหารไปเก็บน้ำให้มากขึ้นนั่นเอง ทีมเวิร์กสุดๆ Prairie Dog Burrows    การที่ ‘แพรรีด็อก’ จำเป็นต้องอาศัยอยู่ในโพรงใต้ดินเพื่อหลบหนีนักล่า ในขณะเดียวกันก็ต้องอยู่รวมกันเป็นกลุ่มใหญ่ จึงมีความแออัดไม่ใช่น้อย อีกทั้งโพรงใต้ดินยังมีความอบอ้าว เพื่อให้มีการระบายอากาศที่เหมาะสม เจ้าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมตัวน้อยจึงได้คิดวิธีแก้ปัญหานี้ ด้วยการขุดรูจำนวนมากเชื่อมต่อกับรังของมัน ทั้งที่อยู่ในระดับเสมอกับพื้นดินและบางจุดก็โผล่ขึ้นมาเหนือผิวดินนิดหน่อยเหมือนเป็นหอคอยเล็กๆ​ สำหรับรับลม​เมื่อสายลมพัดผ่านพื้นดินเหนือโพรง​ ลมก็จะเคลื่อนที่เร็วขึ้นเล็กน้อยเหนือรูที่ด้านบนของหอคอยเล็กๆ นั่น พัดเอาความร้อนและกลิ่นอับออกไป Silver Saharan Ants ‘มดสีเงินซาฮารา’ เป็นสัตว์ที่ต้องเอาตัวรอดให้ได้ภายใต้สภาวะที่เลวร้ายอย่างยิ่ง มันมีเวลาเพียง​ 10 นาทีเท่านั้น สำหรับการออกไปหาอาหาร​ ก่อนที่มันจะถูกทอดกรอบจากความร้อนของเปลวแดดในกระทะทะเลทรายใบใหญ่ นักวิทยาศาสตร์​เพิ่งค้นพบได้เมื่อไม่กี่ปีมานี้ว่า สีเงินที่เราเห็นบนตัวของมันนั้นแท้จริงคือเส้นขน ที่มีลักษณะเฉพาะตัวเป็นทรงสามเหลี่ยม ทำให้ช่วยกระจายความร้อนออกไปจากร่างกาย เคยมีการทดลองเอามดที่โกนขนออกแล้วกับมดที่ไม่ได้ถูกโกนขน​ ไปวางใต้โคมไฟที่กำลังส่องสว่างและแผ่ความร้อนออกมา​ผลคือตัวที่ไม่ได้โกนขนยังคงสามารถกักเก็บความเย็นในร่างกายได้ดีกว่าตัวที่ถูกโกนขน Silver Saharan Ants ‘มดสีเงินซาฮารา’ เป็นสัตว์ที่ต้องเอาตัวรอดให้ได้ภายใต้สภาวะที่เลวร้ายอย่างยิ่ง มันมีเวลาเพียง​ 10 นาทีเท่านั้น สำหรับการออกไปหาอาหาร​ ก่อนที่มันจะถูกทอดกรอบจากความร้อนของเปลวแดดในกระทะทะเลทรายใบใหญ่ นักวิทยาศาสตร์​เพิ่งค้นพบได้เมื่อไม่กี่ปีมานี้ว่า สีเงินที่เราเห็นบนตัวของมันนั้นแท้จริงคือเส้นขน ที่มีลักษณะเฉพาะตัวเป็นทรงสามเหลี่ยม ทำให้ช่วยกระจายความร้อนออกไปจากร่างกาย เคยมีการทดลองเอามดที่โกนขนออกแล้วกับมดที่ไม่ได้ถูกโกนขน​ ไปวางใต้โคมไฟที่กำลังส่องสว่างและแผ่ความร้อนออกมา​ผลคือตัวที่ไม่ได้โกนขนยังคงสามารถกักเก็บความเย็นในร่างกายได้ดีกว่าตัวที่ถูกโกนขน Giraffes อาจมีข้อสงสัยว่า ‘ยีราฟ’ ที่อาศัยอยู่ในสภาพอากาศที่แห้งและร้อนเป็นพิเศษ แต่พวกมันกลับไม่มีเหงื่อ แล้วมันรักษาความเย็นในร่างกายได้อย่างไร คำตอบก็อยู่ที่ผิวที่มีลวดลายสวยงามของยีราฟ ซึ่งทำหน้าที่เหมือนหน้าต่างกันความร้อน​ ​โดยระบบไหลเวียนโลหิตของมันจะกำหนดให้กระแสเลือดที่อุ่นกว่า ไหลไปยังหลอดเลือด​ที่อยู่ตามขอบของลวดลายเหล่านั้น เพื่อขจัดความร้อนในร่างกาย​ ด้วยขนาดตัวที่ใหญ่ทำให้วิธีนี้เป็นวิธีคลายร้อนที่มีประสิทธิภาพสูง​เพราะมีพื้นที่ระบายความร้อนผ่านผิวหนังได้มากไปตามขนาดตัวของมันนั่นเอง Koalas ด้วยความที่ ‘โคอาลา’ ค่อนข้างขึ้นชื่อในเรื่องของความขี้เกียจ ดังนั้นหากเราคิดว่าการที่มันชอบไปนอนแผ่บนต้นไม้เป็นเพียงการผ่อนคลายแล้วล่ะก็ คุณกำลังคิดผิด เพราะต้นไม้ที่โคอาลามักจะไปเกาะแกะด้วยนั้นมักมีอุณหภูมิของเปลือกไม้ที่เย็นกว่าอุณหภูมิของอากาศ นั่นจึงเป็นคำตอบว่าโคอาลามีวิธีรักษาระดับความเย็นในร่างกายได้อย่างไร  Koalas ด้วยความที่ ‘โคอาลา’ ค่อนข้างขึ้นชื่อในเรื่องของความขี้เกียจ ดังนั้นหากเราคิดว่าการที่มันชอบไปนอนแผ่บนต้นไม้เป็นเพียงการผ่อนคลายแล้วล่ะก็ คุณกำลังคิดผิด เพราะต้นไม้ที่โคอาลามักจะไปเกาะแกะด้วยนั้นมักมีอุณหภูมิของเปลือกไม้ที่เย็นกว่าอุณหภูมิของอากาศ นั่นจึงเป็นคำตอบว่าโคอาลามีวิธีรักษาระดับความเย็นในร่างกายได้อย่างไร  Storks and Vultures ‘แร้ง’ และ ‘นกกระสา’ บางชนิด จัดเป็นสัตว์ที่สรรหาวิธีระบายความร้อนได้ค่อนข้างสกปรกอยู่สักหน่อย นั่นก็คือ พวกมันมักจะถ่ายมูลรดขาของตัวเองเพื่อคลายร้อน เมื่อของเหลวจากมูลระเหยออกไปอุณหภูมิของร่างกายก็จะลดลง ใช้หลักการที่คล้ายกับการขับเหงื่อนั่นเอง Dogs and Cats ในวันที่อากาศร้อนหรือทำกิจกรรมหนักๆ ‘สุนัข’ จะหอบ เพื่อเป็นการรักษาความเย็นตามธรรมชาติ พวกมันจะขับลมหายใจอุ่นๆ ออกจากร่างกายอย่างรวดเร็ว…