Happening

Power Exclusive:
สมเด็จพระพันปีหลวง
กับพระราชกรณียกิจเพื่อพสกนิกร
แรงบันดาลใจแห่งผ้าไทยในระดับสากล

By 12 August 2021 No Comments

กว่า 40 ปี ที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงอนุรักษ์และส่งเสริมการใช้ผ้าไหมไทยอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ประชาชนมีรายได้เสริม ตลอดจนเพื่อธำรงรักษาและฟื้นฟูศิลปหัตถกรรมแบบไทยโบราณที่กำลังจะเสื่อมสูญไปตามกาลเวลาให้กลับมาแพร่หลาย นับเป็นพระราชกรณียกิจเพื่อราษฎรที่ปัจจุบันผลิดอกออกผลอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืนสมดั่งพระราชปณิธานในทุกมิติ

คนไทยส่วนใหญ่ที่อาศัยอยู่ทางภาคอีสานนั้นมีเกษตรกรรมเป็นอาชีพหลัก ในขณะเดียวกันการทอผ้าก็เป็นภูมิปัญญาและสิ่งที่ชาวบ้านคุ้นเคย แต่ละถิ่นพื้นที่จะมีลวดลายและความงามที่เป็นเอกลักษณ์ ขาดเพียงผู้สนับสนุน ส่งเสริม และเปิดโอกาสให้ช่างทอผ้าชาวบ้านเหล่านั้นได้เห็นความเป็นไปได้ใหม่ๆ “มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพพิเศษ ในพระบรมราชินูปถัมภ์” จึงจัดตั้งขึ้นเพื่อช่วยเหลือชาวบ้านในระยะยาว

“แม้แต่ผ้าถูเรือนก็อย่าได้ละเลย”

มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ นั้นได้วางรากฐานสำคัญในการต่อยอดผ้าไทยให้ก้าวไกลไปสู่ระดับสากล ด้วยการแนะนำให้ปรับการทอให้มีขนาดที่เป็นมาตรฐานมากขึ้น มีการให้ความรู้เทคนิคการทอผ้าใหม่ๆ การทดลองที่อาจนำไปสู่การสร้างลวดลายที่แตกต่างไปจากเดิมได้ รวมไปถึงการลงพื้นที่เพื่อรวบรวมเก็บตัวอย่างลายผ้าทอในแต่ละท้องถิ่นทุกชิ้นอย่างเห็นคุณค่า

ด้วยแรงบันดาลใจอันเปี่ยมล้น ทั้งจากโครงการในพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และจากการที่พระองค์ทรงฉลองพระองค์ชุดไทยในโอกาสต่างๆ เป็นประจำ จนทำให้ชื่อเสียงของผ้าไทยขจรขจายไปทั่วโลก ทำให้สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ทรงมุ่งมั่นที่จะสืบสานพระราชปณิธานของพระอัยยิกาในการอนุรักษ์ศิลปหัตถกรรมพื้นบ้าน ตลอดจนพัฒนางานผ้าไทยให้ร่วมสมัยและมีความเป็นสากลมากยิ่งขึ้น ทรงนำความรู้และประสบการณ์จากการตามเสด็จ การศึกษางานผ้าทั้งในและต่างประเทศด้วยพระองค์เอง รวบรวมให้เกิดเป็นองค์ความรู้ที่มีประโยชน์ต่อการต่อยอดงานศิลป์อันล้ำค่าของแผ่นดินนี้ต่อไป

ตลอดเกือบ 2 ทศวรรษที่ผ่านมา สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ทรงนำ “SIRIVANNAVARI BANGKOK” แบรนด์ไทย ภายใต้การสร้างสรรค์โดยดีไซเนอร์ไทย และมีผ้าไทยเป็นส่วนประกอบสำคัญ อวดความงดงามบนรันเวย์ของแฟชั่นวีกระดับโลกมาแล้วหลายต่อหลายครั้ง รวมไปถึงทรงฉลองพระองค์ชุดไทยเสด็จทรงงานอยู่เสมอ ซึ่งถือเป็นการแสดงให้เห็นถึงมุมมองใหม่ๆ โดยเฉพาะความเป็นสากลที่ใช้ได้ดีในหลายโอกาสของผ้าไทยนั่นเอง

ทั้งนี้ เมื่อสิ้นปี พ.ศ. 2563 ที่ผ่านมา สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ทรงออกแบบลายผ้ามัดหมี่ ชื่อลาย “ผ้ามัดหมี่ลายขอเจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ” เพื่อมอบให้เป็นของขวัญปีใหม่แก่ช่างทอผ้า เพื่อเป็นการจุดประกายความคิดในการพัฒนาลวดลายผ้า และพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าไทยให้มีความร่วมสมัย สามารถก้าวสู่ระดับสากลเพื่อวิถีชุมชนที่ยั่งยืน

นอกจากนั้นยังทรงมีพระราชดำริให้จัดทำหนังสือ “Thai Textiles Trend Book Spring/Summer 2022” โดยทรงเป็นบรรณาธิการด้วยพระองค์เอง ร่วมกับกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม และทีมที่ปรึกษา เป็นเทรนด์บุ๊กที่ได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับงานผ้าไทยและเทรนด์แฟชั่นระดับโลกเอาไว้ ดังจะเป็นประโยชน์แก่นักออกแบบ ช่างทอผ้า ชุมชน และผู้ประกอบอาชีพทุกสาขา ในการศึกษาแนวโน้มและทิศทางผ้าไทยและการออกแบบเครื่องแต่งกายด้วยผ้าไทยในอีก 2 ปีข้างหน้าอีกด้วย

นับได้ว่าการก่อตั้ง มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และศูนย์ศิลปาชีพกว่า 100 แห่งทั่วประเทศ รวมไปถึงโครงการตามแนวพระดำริต่างๆ ของสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ที่ได้สืบสานการอนุรักษ์ผ้าไทย มิเพียงมีส่วนสำคัญยิ่งในการสร้างชื่อเสียงให้วงการแฟชั่นไทยเท่านั้น แต่ยังเปี่ยมไปด้วยคุณค่า สร้างงานสร้างรายได้ และพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีให้แก่พสกนิกรชาวไทย ควบคู่ไปกับการต่อลมหายใจให้กับศิลปะอันเป็นสมบัติของชาติได้อย่างแท้จริง